İcra Takibi Geldiyse Ne Yapmalısınız? Sahte Mesajlara Kanmayın – Hukuki Yol Haritası

Borçlar hukuku ve ticari yaşamın ayrılmaz bir parçası olan icra takipleri, hem gerçek kişiler hem de şirketler açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle hakkınızda bir icra takibi başlatıldığında, paniğe kapılmadan, süreci doğru analiz ederek ve yasal haklarınızı kullanarak hareket etmeniz önemlidir.

Bu makalede, hakkınızda bir icra takibi başlatıldığında hangi adımları atmanız gerektiğini; ilamlı ve ilamsız takip türleri, itiraz yolları, sahte icra SMS dolandırıcılıkları, kambiyo senetlerine özgü imzaya itiraz yolu ve borcun ferilerine itiraz imkânlarıyla birlikte açıklıyoruz.

1. İcra Takibi Nedir?

İcra takibi, bir alacaklının, borçlusundan olan alacağını devlet gücüyle tahsil edebilmek amacıyla İcra Müdürlüğü nezdinde başlattığı yasal süreçtir. Bu süreç mahkeme kararına dayanabileceği (ilamlı takip) gibi herhangi bir mahkeme kararı olmadan (ilamsız takip) da başlatılabilir.

2. İcra Takibi Türleri: İlamsız ve İlamlı Takip

İcra takipleri, dayandığı belgeye göre temelde ikiye ayrılır:

a) İlamsız İcra Takibi

İlamsız takip, alacaklının herhangi bir mahkeme kararı olmadan doğrudan İcra Müdürlüğü’ne başvurarak başlattığı takip türüdür.

Uygulama alanları:

• Fatura ve sözleşmeye dayalı borçlar

• Cari hesap alacakları

• Kira bedelleri

• Çek, bono gibi kambiyo senetleri

Süreç:

• Alacaklı, İcra Müdürlüğü’ne takip talebi verir.

• İcra müdürlüğü borçluya bir ödeme emri gönderir.

• Borçlu, ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren:

• Adi borçlarda 7 gün,

• Kambiyo senetlerinde 5 gün içinde itiraz edebilir.

• Süresinde yapılan itirazla takip durur.

• İtiraz edilmezse takip kesinleşir ve haciz işlemlerine geçilebilir.

Kambiyo Senetlerine Dayalı Takipte Özel Durum:

Kambiyo senetlerine (çek, bono, poliçe) dayalı ilamsız takiplerde, borçlu ödeme emrine karşı yalnızca İcra Mahkemesi’ne başvurarak itiraz edebilir. Bu takip türünde:

• İmzaya itiraz: Borçlu, senetteki imzanın kendisine ait olmadığını ileri sürebilir. Bu itiraz 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne yapılmalıdır.

• Borca itiraz: Borcun sona erdiği, ödendiği ya da geçersiz olduğu gibi sebeplerle yine İcra Mahkemesi’ne başvurularak borca itiraz edilebilir.

b) İlamlı İcra Takibi

İlamlı takip, bir mahkeme kararı veya ilam niteliğinde belgeye dayanılarak başlatılan takip türüdür.

Uygulama alanları:

• Mahkeme kararına bağlanmış alacaklar

• Nafaka alacakları

• İcra edilebilirlik şerhi taşıyan arabuluculuk anlaşmaları

• Tanıma-tenfiz kararları

• Sulh yoluyla sonuçlanmış ve onaylanmış kararlar

Süreç:

• Alacaklı, ilgili mahkeme kararını icra dairesine sunarak takip başlatır.

• Borçluya icra emri gönderilir.

• Borçlu, sadece şekil ve usule ilişkin itirazlarını 7 gün içinde İcra Mahkemesi’ne şikâyet yoluyla ileri sürebilir.

• Şikâyet edilmezse ilam icra edilebilir hale gelir, doğrudan haciz ve tahliye gibi işlemlere geçilebilir.

3. İtiraz Hakkı ve Süreleri

Hakkınızda başlatılan takibe karşı, belirli süreler içinde itiraz etme hakkınız vardır. Aksi halde takip kesinleşir.

Yaygın itiraz gerekçeleri:

• Borcun bulunmadığı

• Borcun kısmen ödendiği

• Borcun zamanaşımına uğradığı

• Takipte yetkisiz icra dairesinin kullanıldığı

• Borcun Ferileri (Faiz, Masraf, Vekâlet Ücreti vs.)

İtiraz süreleri:

Süreler, ödeme veya icra emrinin tebliğ edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. İtirazlar, yazılı olarak icra dairesine yapılır. Kambiyo senetleri veya ilamlı takiplerde ise doğrudan İcra Mahkemesi’ne başvuru gerekmektedir.

4. Borç Kabul Ediliyorsa Ne Yapılmalıdır?

Borç kabul ediliyorsa, ödeme emrinde belirtilen sürede, dosya masrafları ve faizleriyle birlikte ödeme yapılması gerekir. Bu ödeme, İcra Müdürlüğü’nün belirttiği banka hesabına yapılmalı ve dekont saklanmalıdır.

Borç yüksekse ve tamamının ödenmesi mümkün değilse, alacaklı ile yazılı taksitlendirme anlaşması yapılması düşünülebilir.

5. Süresinde İtiraz Edilmezse Ne Olur?

İtiraz süresi geçirilmiş ve borç da ödenmemişse takip kesinleşir. Bu durumda alacaklı;

• Borçlunun maaşına, banka hesaplarına haciz konulmasını talep edebilir.

• Taşınır veya taşınmaz mallara haciz uygulanabilir.

• Hacizli mallar satılarak borcun tahsili sağlanır.

Önemli: Borçlunun haline münasip eşyaları, kişisel kullanımına özgülenmiş bazı mallar ve sosyal yardım gelirleri haczedilemez. Ancak yanlış beyanda bulunmak, daha ağır sonuçlara yol açabilir.

6. Takip Dosyasını Nasıl Öğrenebilirsiniz?

Adınıza bir takip başlatılıp başlatılmadığını e-Devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz:

e-Devlet > UYAP Vatandaş Portalı > İcra Dosyalarım

 Burada; takip türü, alacaklı, borç miktarı ve ödeme emri tarihine dair bilgilere ulaşmanız mümkündür.

7. Sahte İcra Emri SMS'lerine Karşı Dikkatli Olun

Son yıllarda birçok kişi, cep telefonlarına gelen “icra dosyanız açıldı”, “borcunuzu ödemezseniz haciz işlemi uygulanacaktır” gibi SMS’lerle karşılaşmaktadır. Bu tür mesajlar çoğu zaman dolandırıcılık amacıyla gönderilmektedir.

Bilinmesi gerekenler:

• Gerçek bir icra takibi ancak resmî tebligatla başlatılır.

• Tebligat, fiziki olarak PTT aracılığıyla ya da UETS (Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi) yoluyla yapılır.

• SMS, WhatsApp mesajı veya e-posta ile gelen bildiriler hukuken tebligat değildir.

Ne Yapmalısınız?

• e-Devlet üzerinden adınıza açılmış bir dosya olup olmadığını kontrol edin.

• Mesajdaki bağlantılara tıklamayın, bilgi paylaşmayın.

• Emin olamıyorsanız bir avukata danışın.

Unutmayın: Resmi tebligat yapılmadan tarafınıza herhangi bir hukuki sonuç doğuracak takip işlemi başlatılamaz.

8. Avukat Desteği Almalı mısınız?

İcra hukuku; kesin süreler, özel takip türleri ve şekli kurallarla dolu teknik bir alandır. Özellikle:

• Takipte hata olduğunu düşünüyorsanız,

• Kambiyo senedi gibi belgeler söz konusuysa,

• Süreyi kaçırmadan itiraz etmek istiyorsanız,

bir avukattan hukuki danışmanlık almanız hak kaybını önleyecektir.

9. Sonuç

Hakkınızda bir icra takibi başlatılmışsa, öncelikle panik yapmadan takip türünü belirlemeli, ödeme yapacaksanız süresinde yapmalı; borcu kabul etmiyorsanız da itiraz süresini geçirmeden hukuki yollarla hakkınızı kullanmalısınız.

Sürelerin kaçırılması, itiraz hakkının yitirilmesine ve doğrudan malvarlığınıza yönelik haciz işlemlerine neden olabilir. Süreci doğru yürütmek için gerektiğinde profesyonel destek almanız önem arz eder.

Av. Yusuf Şimşek