2012 Londra Olimpiyatları 1500 metre finali belki de tarihin en ‘kirli’ atletizm finali  olarak nitelendirilebilir. Başlangıçta altın madalyada asıl altın ve gümüş madalya sahipleri olan Türk atletler Aslı Çakır Alptekin ve Gamze Bulut’un sırasıyla 2015 ve 2017 yıllarında doping nedeniyle geriye dönük olarak diskalifiye edilmeleri üzerine Bahreyn'den Maryam Yusuf Jamal bronz madalyadan altına, Rsu sporcu Tomashova dördüncülükten gümüş madalyaya ve Etiyopyalı Abeba Aregawi beşincilikten bronz madalyaya yükseltilmişti. 

Daha önce 2008’de iki yıl men cezası almış olan iki kez dünya şampiyonu Tomashova, Salı günü CAS tarafından 10 yıl men cezasına çarptırıldı. Mahkeme, 2021 sonunda yapılan yeniden analizlerde Tomashova'nın Londra Oyunları öncesinde verdiği örneklerin yeniden incelenmesi sonucunda anabolik steroidler için pozitif test verdiğini belirtti.  CAS tarafından söz konusu ceza Tomashova'nın halihazırda zaten 2008 Pekin Olimpiyatları'nda yarışmasını engelleyen bir davada iki yıl men cezası almış olması yani sporcunun  ikinci kere ihlalde bulunduğu göz önünde bulundurularak verildi. 

Tomashova'nın önceki cezası, “aldatıcı idrar değişimi” nedeniyle verilmişti ve bu ceza, 2008 Pekin Olimpiyatları'na katılmasını engellemişti. Bu ceza, 2004 Atina Olimpiyatları'nda 1500 metrede kazandığı gümüş madalyayı etkilemişti.

CAS’ın salı günkü açıklamasında, Tomashova'nın 21 Haziran 2012 ile 3 Ocak 2015 tarihleri arasındaki tüm sonuçlarının geçersiz sayıldığı ve ikinci gümüş Olimpiyat madalyasının da iptal edildiği belirtildi. Bu süre, 2012 Londra Olimpiyatları'nı da kapsıyor. CAS, bu davayı Rus Atletizm Federasyonu yerine birinci derece yargı olarak ele aldığını ve bu federasyonun 2015’ten beri geniş kapsamlı doping sistemi nedeniyle Uluslararası Federasyon tarafından askıya alındığını hatırlattı. 

CAS kararları, genellikle sadece sınırlı usule ilişkin gerekçelerle İsviçre Federal Mahkemesi'ne temyiz edilebilir. Tomashova'nın temyizi başarılı olmazsa, Uluslararası Olimpiyat Komitesi Aregawi'yi gümüş madalyaya ve Rowbury'yi dördüncülükten bronza yükseltebilir. Bu karar, 1.500 metre yarışında bronz madalyanın ABD'li atlet Shannon Rowbury'e verileceği anlamına geliyor.

Atletizm  dünyası tarafından “en kirli yarış” olarak adlandırılan 2012 Londra finalinde, yarışa katılan atletler tarafından şüpheler dile getirilmişti. İngiliz atlet Lisa Dobriskey 10. olduğunda, BBC’ye “Düz bir zeminde yarıştığıma inanmıyorum” demişti. 12 yıl sonra, ilk dokuz koşucudan altısının anti-doping kurallarını ihlal ettiği doğrulanmış oldu. Olayları duruma yarışan sporcuların bile şok içerisinde takip ettiği gözlemlenebiliyor. Yarışı başlangıçta 11. Olarak tamamlayan Laura Weightman’nın sosyal medya üzerinden yaptığı  "2012 Londra finalinden sonra 11.'den 6.'ya çıkmak. Anlamak zor," şeklinde açıklaması da son gelişmeleri açıkça özetliyor. 

Tüm bu olaylar doğrultusunda bizim merak ettiğimiz ise yarışla ilgili Olimpiyat Komitesi ve WADA’nın sorumluluk kabul edip etmeyeceği. Bilindiği üzere Dünya Anti-Doping Ajansı (WADA), Olimpiyat Oyunları’nda doping kontrolü yapmak için ana yetkili kurumdur, ancak doğrudan testleri gerçekleştirmez. WADA'nın rolü, global anti-doping standartlarını belirlemek, bu standartların uygulanmasını denetlemek ve anti-doping organizasyonlarını koordine etmektir. WADA, bu süreçlerin doğru ve adil bir şekilde yürütülmesini sağlamak için denetim ve rehberlik yapar, ancak testlerin uygulanması ve sonuçların yönetimi IOC ve ilgili federasyonlar tarafından gerçekleştirilir. Yazımıza konu 2012 Londra Olimpiyatları 1500 metre finali nihayeten bakıldığında 9 sporcusunun bilinen 6 sporcusunda dopingli çıkmasının açık bir ihmal olduğu ortada ancak bunun sonuçları yalnızca sporcuları mı etkileyecek ilerleyen süreçte göreceğiz.

Stj. Av. Aleyna Nur Acır